Komentarz do sytuacji gospodarczej regionu - styczeń 2021
W budownictwie mieszkaniowym zanotowano rekordowe wskaźniki, zarówno w odniesieniu do liczby mieszkań oddawanych do użytkowania jak i pozwoleń wydanych na budowę mieszkań i zgłoszenia budowy oraz utrzymano wysoką liczbę mieszkań, których budowę rozpoczęto.
W minionym roku w województwie śląskim:
▪ Nie odnotowano lawinowego wzrostu liczby zamykanych firm. Jednak trudno jest jednoznacznie wnioskować, na ile dane statystyczne odzwierciedlają faktyczną kondycję przedsiębiorstw, a na ile są pochodną utrzymywania działalności ze względu na korzystanie z zasileń lub udogodnień obciążających budżet państwa.
▪ Mimo ograniczeń gospodarki w wyniku pandemii koronawirusa wynagrodzenia przeciętnie rosły, jednak poziom i struktura inflacji sprawia, że realna siła nabywcza gospodarstw domowych nie zmieniła się, a może nawet nieco spadła.
▪ Poziom bezrobocia ukształtował się niżej od krajowego. Stopa bezrobocia w regionie wzrosła osiągając w końcu 2020 r. 4,9% (91 tys. zarejestrowanych bezrobotnych). Jest to wartość zbliżona do osiągniętej w okresie zimowym 2018/2019 oraz 2017/2018 i niższa niż przed rokiem 2018. Utrzymuje się jednak silne zróżnicowanie wewnętrzne województwa w zakresie bezrobocia.
▪ Wskaźniki koniunktury kształtowane były przez dynamikę pandemii i wprowadzania kolejnych ograniczeń. Zachowywały się dość podobnie do wskaźników ogólnopolskich. Pierwsze miesiące pandemii charakteryzowała duża niepewność, w kolejnych (mimo ogólnie rzecz biorąc negatywnych oczekiwań co do koniunktury) widoczne było oswojenie się z funkcjonowaniem w sytuacji kryzysowej.
▪ Silniej niż w innych regionach odczuwalny był spadek produkcji przemysłowej. Natomiast produkcja budowlano-montażowa oraz sprzedaż detaliczna w ogólnym obrazie nie ucierpiały w wyniku pandemii.
▪ Rozpoczęły się średniookresowe zmiany na rynku rolnym. Prawdopodobnie w ciągu co najmniej kilkunastu miesięcy będziemy obserwowali wzrost cen, zaś skutki tego procesu będą objawiać się pogłębieniem presji inflacyjnej,
▪ W budownictwie mieszkaniowym zanotowano rekordowe wskaźniki, zarówno w odniesieniu do liczby mieszkań oddawanych do użytkowania jak i pozwoleń wydanych na budowę mieszkań i zgłoszenia budowy oraz utrzymano wysoką liczbę mieszkań, których budowę rozpoczęto. W szczególności był to bardzo dobry rok pod względem osiągniętych efektów rzeczowych dla firm deweloperskich,
▪ Zmiany mobilności były pochodną wprowadzania i luzowania ograniczeń funkcjonowania gospodarki. Intensywność ruchu pokazuje, że gospodarka relatywnie dobrze radziła sobie w sytuacji kryzysowej. Obrazuje również olbrzymi potencjał regionu w zakresie szerokorozumianej cyfryzacji. Spadek ruchu pojazdów o ok. 1/3 odbył się przy utrzymaniu relatywnie dobrej kondycji gospodarczej, a spadek o 10% w okresie wrzesień-listopad pozwolił na w miarę normalne funkcjonowanie gospodarki i mieszkańców w nowych warunkach.
▪ Wyhamowały dotychczas rosnące wpływy podatkowe. Wartość PIT r/r spadła o 3,7%, (-526 mln zł); CIT o 18,6% (-987 mln zł). Korekty inflacyjne pozwalają traktować poziomy wpływów z PIT z lat 2018 i 2020 podobnie. Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę, że poszczególne samorządy lokalne w różnym stopniu dotknięte zostały zmianami wpływów z PIT i CIT w 2020 r.
Prawdopodobnie 2021 r. będzie tym, w którym skutki pandemii koronawirusa widoczne będą wyraźniej niż w roku 2020. Należy mieć nadzieję, że upowszechnienie szczepień pozwoli relatywnie sprawnie wracać do normalności w gospodarce globalnej, przy jednoczesnym utrzymaniu zdolności gospodarki regionalnej do szybkiego odtwarzania się po krytycznych sytuacjach związanych z zamrażaniem funkcjonowania branż lub przerwami w łańcuchach dostaw.
Komentarz do sytuacji w gospodarce regionalnej: województwo śląskie – styczeń 2021 r.
Dane publikowane w styczniu stanowią przyczynek do podsumowania minionego roku w gospodarce. Przełom lat kalendarzowych zawsze stanowi dobrą cezurę, aczkolwiek bieżąca sytuacja niewątpliwie kieruje również uwagę wszystkich do porównań sytuacji przed pandemią koronawirusa do sytuacji w trakcie jej trwania. W bieżącej edycji raportu komentujemy więc obraz roku 2020, mając jednocześnie na uwadze, że jego pierwszy kwartał (a przynajmniej dwa pierwsze miesiące) cechowały się relatywnie dużą normalnością. Natomiast później na charakterystyczny roczny cykl życia gospodarczego zaczęły się nakładać wahnięcia wynikające z kolejnych impulsów społecznych i politycznych wywoływanych pandemią i próbami jej tłumienia.
W opinii wielu specjalistów pandemia powinna w znacznym stopniu wpłynąć zarówno na istniejące przedsiębiorstwa, jak i na intencje rozpoczęcia nowej działalności gospodarczej. Wraz z informacjami dotyczącymi kolejnych zachorowań i wprowadzanych ograniczeń można było spodziewać się lawinowego skutku w postaci upadających przedsiębiorstw i ograniczonej skłonności do podejmowania ryzyka wśród potencjalnie zainteresowanych rozpoczęciem nowego biznesu (warunki kryzysowe nie sprzyjają, zgodnie z powszechnie dostępną wiedzą, podejmowaniu decyzji obarczonych znacznym ryzykiem). Tymczasem analiza danych o podmiotach gospodarki narodowej z województwa śląskiego, zarejestrowanych w rejestrze REGON, nie stanowi mocnego potwierdzenia dla sformułowanych powyżej tez. Liczba przedsiębiorstw nie tylko nie malała, ale wręcz rosła (co było kontynuacją trendów z lat ubiegłych). Co więcej, w miesiącach, w których można było spodziewać się spadku liczby zarejestrowanych podmiotów (maj-grudzień) trend wzrostowy dalej był utrzymywany. W efekcie, liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w grudniu 2020 roku była o ponad 10 tysięcy wyższa niż w styczniu (wykres 1., wartości graniczne osi Y zawężono celowo dla lepszego zobrazowania zróżnicowań).
Materiał opracowano w wyniku współpracy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego i Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. W komentarzach wykorzystywane są dane Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Statystycznego w Katowicach, Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach, Ministerstwa Finansów, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Urzędu Miasta Katowice i Google. Komentarze zostały sformułowane przez zespół ekspercki Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach w składzie: dr hab. Jan Acedański, dr Marcin Baron (koordynator), dr Radosław Cyran, dr Piotr Dąbrowski, dr Bartłomiej Gabryś, dr Piotr Gibas, dr hab. Tomasz Ingram, prof. UE, dr Grzegorz Krawczyk. W dokumencie przedstawiono poglądy autorów i nie powinien on być traktowany jako stanowisko żadnej z wymienianych w tekście instytucji. W przypadku cytowania, prosimy o zamieszczenie stosownej informacji o pochodzeniu komentarza, co najmniej z odwołaniem do nazwy Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. W razie wątpliwości prosimy o kontakt z rzecznikiem prasowym (Marek Kiczka, rzecznik@ue.katowice.pl) lub koordynatorem zespołu eksperckiego (dr Marcin Baron, marcin.baron@ue.katowice.pl). Archiwalne wydania komentarzy dostępne są na stronie www.ue.katowice.pl/komentarze. © Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, ul. 1 Maja 50, 40-287 Katowice.
Więcej informacji dostępnych w Raporcie.
▪ Nie odnotowano lawinowego wzrostu liczby zamykanych firm. Jednak trudno jest jednoznacznie wnioskować, na ile dane statystyczne odzwierciedlają faktyczną kondycję przedsiębiorstw, a na ile są pochodną utrzymywania działalności ze względu na korzystanie z zasileń lub udogodnień obciążających budżet państwa.
▪ Mimo ograniczeń gospodarki w wyniku pandemii koronawirusa wynagrodzenia przeciętnie rosły, jednak poziom i struktura inflacji sprawia, że realna siła nabywcza gospodarstw domowych nie zmieniła się, a może nawet nieco spadła.
▪ Poziom bezrobocia ukształtował się niżej od krajowego. Stopa bezrobocia w regionie wzrosła osiągając w końcu 2020 r. 4,9% (91 tys. zarejestrowanych bezrobotnych). Jest to wartość zbliżona do osiągniętej w okresie zimowym 2018/2019 oraz 2017/2018 i niższa niż przed rokiem 2018. Utrzymuje się jednak silne zróżnicowanie wewnętrzne województwa w zakresie bezrobocia.
▪ Wskaźniki koniunktury kształtowane były przez dynamikę pandemii i wprowadzania kolejnych ograniczeń. Zachowywały się dość podobnie do wskaźników ogólnopolskich. Pierwsze miesiące pandemii charakteryzowała duża niepewność, w kolejnych (mimo ogólnie rzecz biorąc negatywnych oczekiwań co do koniunktury) widoczne było oswojenie się z funkcjonowaniem w sytuacji kryzysowej.
▪ Silniej niż w innych regionach odczuwalny był spadek produkcji przemysłowej. Natomiast produkcja budowlano-montażowa oraz sprzedaż detaliczna w ogólnym obrazie nie ucierpiały w wyniku pandemii.
▪ Rozpoczęły się średniookresowe zmiany na rynku rolnym. Prawdopodobnie w ciągu co najmniej kilkunastu miesięcy będziemy obserwowali wzrost cen, zaś skutki tego procesu będą objawiać się pogłębieniem presji inflacyjnej,
▪ W budownictwie mieszkaniowym zanotowano rekordowe wskaźniki, zarówno w odniesieniu do liczby mieszkań oddawanych do użytkowania jak i pozwoleń wydanych na budowę mieszkań i zgłoszenia budowy oraz utrzymano wysoką liczbę mieszkań, których budowę rozpoczęto. W szczególności był to bardzo dobry rok pod względem osiągniętych efektów rzeczowych dla firm deweloperskich,
▪ Zmiany mobilności były pochodną wprowadzania i luzowania ograniczeń funkcjonowania gospodarki. Intensywność ruchu pokazuje, że gospodarka relatywnie dobrze radziła sobie w sytuacji kryzysowej. Obrazuje również olbrzymi potencjał regionu w zakresie szerokorozumianej cyfryzacji. Spadek ruchu pojazdów o ok. 1/3 odbył się przy utrzymaniu relatywnie dobrej kondycji gospodarczej, a spadek o 10% w okresie wrzesień-listopad pozwolił na w miarę normalne funkcjonowanie gospodarki i mieszkańców w nowych warunkach.
▪ Wyhamowały dotychczas rosnące wpływy podatkowe. Wartość PIT r/r spadła o 3,7%, (-526 mln zł); CIT o 18,6% (-987 mln zł). Korekty inflacyjne pozwalają traktować poziomy wpływów z PIT z lat 2018 i 2020 podobnie. Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę, że poszczególne samorządy lokalne w różnym stopniu dotknięte zostały zmianami wpływów z PIT i CIT w 2020 r.
Prawdopodobnie 2021 r. będzie tym, w którym skutki pandemii koronawirusa widoczne będą wyraźniej niż w roku 2020. Należy mieć nadzieję, że upowszechnienie szczepień pozwoli relatywnie sprawnie wracać do normalności w gospodarce globalnej, przy jednoczesnym utrzymaniu zdolności gospodarki regionalnej do szybkiego odtwarzania się po krytycznych sytuacjach związanych z zamrażaniem funkcjonowania branż lub przerwami w łańcuchach dostaw.
Komentarz do sytuacji w gospodarce regionalnej: województwo śląskie – styczeń 2021 r.
Dane publikowane w styczniu stanowią przyczynek do podsumowania minionego roku w gospodarce. Przełom lat kalendarzowych zawsze stanowi dobrą cezurę, aczkolwiek bieżąca sytuacja niewątpliwie kieruje również uwagę wszystkich do porównań sytuacji przed pandemią koronawirusa do sytuacji w trakcie jej trwania. W bieżącej edycji raportu komentujemy więc obraz roku 2020, mając jednocześnie na uwadze, że jego pierwszy kwartał (a przynajmniej dwa pierwsze miesiące) cechowały się relatywnie dużą normalnością. Natomiast później na charakterystyczny roczny cykl życia gospodarczego zaczęły się nakładać wahnięcia wynikające z kolejnych impulsów społecznych i politycznych wywoływanych pandemią i próbami jej tłumienia.
W opinii wielu specjalistów pandemia powinna w znacznym stopniu wpłynąć zarówno na istniejące przedsiębiorstwa, jak i na intencje rozpoczęcia nowej działalności gospodarczej. Wraz z informacjami dotyczącymi kolejnych zachorowań i wprowadzanych ograniczeń można było spodziewać się lawinowego skutku w postaci upadających przedsiębiorstw i ograniczonej skłonności do podejmowania ryzyka wśród potencjalnie zainteresowanych rozpoczęciem nowego biznesu (warunki kryzysowe nie sprzyjają, zgodnie z powszechnie dostępną wiedzą, podejmowaniu decyzji obarczonych znacznym ryzykiem). Tymczasem analiza danych o podmiotach gospodarki narodowej z województwa śląskiego, zarejestrowanych w rejestrze REGON, nie stanowi mocnego potwierdzenia dla sformułowanych powyżej tez. Liczba przedsiębiorstw nie tylko nie malała, ale wręcz rosła (co było kontynuacją trendów z lat ubiegłych). Co więcej, w miesiącach, w których można było spodziewać się spadku liczby zarejestrowanych podmiotów (maj-grudzień) trend wzrostowy dalej był utrzymywany. W efekcie, liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w grudniu 2020 roku była o ponad 10 tysięcy wyższa niż w styczniu (wykres 1., wartości graniczne osi Y zawężono celowo dla lepszego zobrazowania zróżnicowań).
Materiał opracowano w wyniku współpracy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego i Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. W komentarzach wykorzystywane są dane Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Statystycznego w Katowicach, Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach, Ministerstwa Finansów, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Urzędu Miasta Katowice i Google. Komentarze zostały sformułowane przez zespół ekspercki Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach w składzie: dr hab. Jan Acedański, dr Marcin Baron (koordynator), dr Radosław Cyran, dr Piotr Dąbrowski, dr Bartłomiej Gabryś, dr Piotr Gibas, dr hab. Tomasz Ingram, prof. UE, dr Grzegorz Krawczyk. W dokumencie przedstawiono poglądy autorów i nie powinien on być traktowany jako stanowisko żadnej z wymienianych w tekście instytucji. W przypadku cytowania, prosimy o zamieszczenie stosownej informacji o pochodzeniu komentarza, co najmniej z odwołaniem do nazwy Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. W razie wątpliwości prosimy o kontakt z rzecznikiem prasowym (Marek Kiczka, rzecznik@ue.katowice.pl) lub koordynatorem zespołu eksperckiego (dr Marcin Baron, marcin.baron@ue.katowice.pl). Archiwalne wydania komentarzy dostępne są na stronie www.ue.katowice.pl/komentarze. © Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, ul. 1 Maja 50, 40-287 Katowice.
Więcej informacji dostępnych w Raporcie.